Willy Vandersteen tekende onder het pseudoniem ‘Kaproen’ tijdens de Tweede Wereldoorlog antisemitische spotprenten. Hij maakte cartoons voor het collaborerende dagblad Volk en staat. En hij produceerde in 1942 het zeer foute boekje Zóó zag Brussel de Dietsche Militanten’. Zijn dochter Helena reageerde aangedaan na deze ontdekking, enkele weken geleden geopenbaard door een onderzoekscomissie: “Als kinderen van Willy Vandersteen zijn we geschrokken dat hij de auteur is van die tekeningen. Het paste niet bij het beeld dat wij hadden en de manier waarop wij onze vader gekend hebben.”
Voor wie de naam Willy Vandersteen (1913-1990) niet kent: hij was de man die na de oorlog een dikbelegde boterham verdiende aan zijn creatie Suske en Wiske. Vandersteens kinderen verdienen een pluim omdat ze eerst een onderzoek naar het oorlogsverleden van hun vader startten en bekostigden en de resultaten daarvan volgend jaar in boekvorm zullen publiceren. “Wij hebben de artiest Willy Vandersteen nooit als een heilige willen voorstellen. Wie zijn artistieke nalatenschap wil eren, moet ook de zwarte bladzijden durven erkennen”, aldus Helena.
Ik weet niet of het in dat boek ook ter sprake komt, maar na de oorlog was Willy Vandersteen eveneens niet brandschoon. Jaren geleden heb ik er nog (tevergeefs) tegen geageerd bij het Noordhollands Dagblad, dat de belevenissen van Suske en Wiske dagelijks afdrukte. Mijn ergernis betrof het stereotyperende, tegen het racisme aanleunende dat sommige tekeningen van Vandersteen kenmerkte. Mensen met een kleurtje werden nogal eens als dom en/of kwaadaardig weggezet. In het stripboek Het berenbeklag worden Turken afgebeeld als agressieve dierenmishandelaars. In De mompelende mummie zegt Suske over enkele -haar dan nog onbekende- donkergekleurde mannen: “Twee zwarten komen de kamer binnen.” Waarmee ze de toon zet voor de rest van de strip. Professor Barabas over twee collega’s die met de hem eveneens niet bekende gekleurde mannen onderweg zijn: “Ze hebben om zeven uur het hotel verlaten in het gezelschap van twee zwarten. Ik vertrouw het niet!” De hoofdredacteur van het Noordhollands Dagblad vond dat soort teksten destijds de normaalste zaak van de wereld. Net als Vandersteen.
Het zijn maar een paar voorbeelden. Maar volgens mij is die VanderSteen nooit helemaal kosher geweest. Ik ben benieuwd naar zijn oorlogsbiografie.
Nieuwsgierig geworden? Zie alvast dit vier jaar oude artikel uit Vrij Nederland.
