Archievendieven

Een medewerker van het Stadsarchief Amsterdam ging er onlangs vandoor met almanakken, boeken en gedichten uit de zeventiende eeuw. Ze werden bij toeval teruggevonden, bij een antiquair. Onbekend is of er nog meer is gestolen.

Een jaar of wat geleden was ik in een Malawiaans museum. Er lagen plaatjes die ooit eigendom waren van de ontdekkingsreiziger Livingstone. Bewaking was er niet, een ieder die het wilde kon de buit in zijn/haar zak steken. Zo erg is het gelukkig niet in de Nederlandse archieven. En tegen stelende medewerkers is het lastig vechten. Maar desondanks verbaas ik me wel eens over het relatieve gemak waarmee archiefbezoekers bezittingen kunnen meenemen.

Dat geldt niet voor het Stadsarchief Amsterdam. Wie daar stukken aanvraagt, krijgt maximaal één pakketje tegelijk en kan dat onder toezicht van geüniformeerde bewakers bekijken. Maak je per ongeluk met een pen aantekeningen in je notitieblok, dan ben je er van verzekerd dat er binnen de kortste keren zo’n toezichthouder naast je staat die je wijst op de bak met potloden. Penstrepen zijn niet meer te verwinjderen uit een eeuwenoud manuscript, potloodvegen wel.

In het Zaanse Gemeentearchief is ook toezicht, zij het niet zo streng als bij hun hoofdstedelijke collega’s. Dat geldt ook voor bijvoorbeeld het Waterlands Archief en het archief van het Joods Historisch Museum. Bij het Nationaal Archief zijn bewakers en detectiepoorten, alsmede controle van je bezittingen wanneer je het pand verlaat.

Daar tegenover staat het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG), waar het wegmoffelen van een oud document weinig moeite kost. Het kan lang duren voor wordt ontdekt wat er weg is. En nog langer voor bekend is wie daar verantwoordelijk voor is. Hetzelfde geldt voor het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie. Er staat daar weliswaar een detectiepoort, maar die slaat uiteraard niet aan op meegesmokkelde blaadjes. Met enige regelmaat is het me overkomen dat ik stukken aanvroeg die vervolgens spoorloos bleken te zijn. Verkeerd opgeborgen? Of gejat? Waarschijnlijk van allebei wat. Het eerste kan hersteld worden, het tweede zelden. Doodzonde.

Het zou goed zijn wanneer het archievenerfgoed in verhoogd tempo gedigitaliseerd  wordt. Dat scheelt een hoop schade.

Stadsarchief Amsterdam

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *