Het lijkt er op dat er een verse golf aan teksten en projecten over de Zaanstreek in de Tweede Wereldoorlog aankomt. Allereerst is daar De nieuwe geschiedenis van de Zaanstreek, een nieuw standaardwerk dat -ijs en weder dienende- in het voorjaar van 2012 verschijnt. Een van de hoofdstukken behandelt de rol van het Zaans verzet in de periode 1940-1945.
Er is een mooi initiatief om de bijna dertig oorlogsmonumenten in de Zaanstreek op film vast te leggen, waarbij betrokkenen van destijds hun verhaal kunnen vertellen. De eerste opnames zijn al gemaakt.
Verder schijnt iemand te pogen om meer Stolpersteine in het Zaanse plaveisel te krijgen, bronzen gedenkplaatjes voor de huizen waar tot 1942 joden woonden. Bewonderenswaardige actie om de slechts twee die er nu liggen, in de Westzijde, aan te vullen.
De publicist Leo Molenaar is al enkele jaren bezig met een biografie van CPN-leider Marcus Bakker. Daarin speelt de oorlog ongetwijfeld een prominente rol. Als alles meezit ligt het boek eind dit jaar in de winkel.
Nog meer? Ja, nog meer. Er bestaan vergevorderde plannen voor een boek over De Waakzaamheid, de herberg in Koog aan de Zaan. Een van de hoofdstukken behandelt het lot van het echtpaar Ero, tot hun arrestatie in 1941 de eigenaars/beheerders van ‘De Waak’.
Ook is er iemand hard aan het werk om een boek te maken over de Zaandamse politie tijdens de Tweede Wereldoorlog.
En ikzelf probeer het dramatische verhaal van de joodse familie Eisendrath, die in de Zaandamse Botenmakersstraat woonde, op papier te zetten (tips zijn welkom!).
Er is tijdens de Tweede Wereldoorlog ontzettend veel gebeurd in de Zaanstreek en nog lang niet alles is geopenbaard. Hoe meer initiatieven hoe beter, wat mij betreft. Ik wens alle betrokkenen veel succes.
De kinderen Eisendrath, begin jaren ’30