Herhaalt de geschiedenis zich?
In het begin van de twintigste eeuw had Nederland een liberaal kabinet onder leiding van Theo de Meester. Het had geen meerderheid in de Tweede Kamer en was afhankelijk van oppositionele gedoogsteun. Ook in de Eerste Kamer bestond geen kabinetsmeerderheid. De SDAP onder leiding van Pieter Jelles Troelstra had in de Tweede Kamer de doorslaggevende stem. De socialisten ‘zouden niet trachten de regering het regeren onmogelijk te maken, waar ons beginsel dat niet eist. Ook zullen wij niet te vinden zijn voor eventuele pogingen der rechterzijde om weer aan de macht te komen, door ons in de val te doen lopen’. Probleem was dat Troelstra constant overhoop lag met de linkervleugel van zijn partij, die hem ‘onvaste leiding’ verweet. “Hij is een uiterst gecompliceerd karakter, dier zich echter door zijn omgeving laat beïnvloeden en als een goede toneelspeler helemaal opgaat in totaal uiteenlopende rollen”, schreef partijgenote Henriette Roland Holst. Gespeculeerd werd dat Troelstra zich zou terugtrekken uit de Kamer.
Het kabinet-de Meester kwam overigens voortijdig ten val. Troelstra werkte zijn criticasters de partij uit en onder zijn leiding groeide de SDAP uit tot een grote sociaal-democratische beweging.
Een eeuw later heeft Nederland een liberaal kabinet onder leiding van Mark Rutte. Het heeft geen meerderheid in de Tweede Kamer en is afhankelijk van oppositionele gedoogsteun. Ook in de Eerste Kamer bestaat geen kabinetsmeerderheid. De PvdA onder leiding van Job Cohen heeft in de Tweede Kamer de doorslaggevende stem. Probleem is dat Cohen overhoop ligt met criticasters in zijn partij, die hem een onvaste leiding verwijten. Af en toe duiken er geruchten op dat hij de Kamer voortijdig wil verlaten.
De kans is groot dat dit kabinet voortijdig valt. Herhaalt de geschiedenis zich en richt de PvdA zich op? Of gaat het verder bergafwaarts?
Pieter Jelles Troelstra (1860-1930) tegen Theodoor Herman de Meester (1851-1919): “Arme kerel, het lopen schijnt je wat lastig te vallen; als je soms dezelfde weg opgaat als ik, wil ik je met plezier wat steunen.”