In een artikel op het Journalismlab bekritiseerde de Zaandamse mediaprofessor Piet Bakker afgelopen zaterdag de liefdeloze foto. Onder het motto dat er toch iets in de krant moet, verschijnen er dagelijks talloze onnozele, slechte, weinig toepasselijke of simpelweg onjuiste plaatjes op de pagina’s. Dat geldt ook voor de illustratie die Piets hartenkreet vergezelde (zie hieronder). Die beeldde een vechtpartij uit tussen jongeren in Krommenie en was geplaatst in Dagblad Zaanstreek van 12 januari. Dat de foto in scène was gezet en de afgebeelde ‘vechtpartij’ zich bovendien niet in Krommenie afspeelde was nergens te lezen. De dienstdoende redacteur nam de lezers simpelweg in de maling.
Piet Bakker vroeg zich in zijn stuk af of het met het fotobeleid ‘nu erger dan vroeger’ was. Ik denk het eerlijk gezegd wel. Fotografie is een bijzaak geworden, een restprodukt. Laat ik het Noordhollands Dagblad, waar Dagblad Zaanstreek een onderdeel van is, er nog eens bijpakken. Wat opvalt is dat deze krant steeds vaker bedelt om gratis foto’s bij haar lezers (“Zend ons uw winterfoto’s”; weer een hele pagina kostenloos gevuld). De redactie laat de eigen verslaggevers -vaak technisch lelijke- foto’s maken. Of ze gebruikt gratis PR-plaatjes. Het kost niets extra’s. Maar het biedt vaak ook niets extra’s. En het is soms regelrecht onbetrouwbaar en/of misleidend.
Ik kan me nog de vaste fotograaf van Dagblad Zaanstreek-voorloper De Typhoon herinneren die een voetbal in een wedstrijdfoto monteerde en, een andere keer, voor de grap met viltstift een geportretteerde man van een snorretje voorzag. Hij kreeg in beide gevallen flink op zijn donder. Ik kan het niet hardmaken, maar gezien de huidige liefdeloosheid zou het me niet verbazen als de hoofdredacteur van het Noordhollands Dagblad tegenwoordig in vergelijkbare situaties simpelweg de schouders ophaalt. En hij is vermoedelijk niet de enige krantenbaas die zo opereert.
Ik heb de vier nieuwskaternen van het Noordhollands Dagblad van afgelopen zaterdag eens beoordeeld op de fototoepassing. Het resultaat stemt niet vrolijk. Van de 92 afgedrukte foto’s is er nauwelijks één afkomstig van de eigen fotografen. Dertien stuks zijn gratis aangeleverd door krantenlezers. Minstens zestien foto’s (hoogstwaarschijnlijk meer; de bron is lang niet altijd duidelijk) zijn PR-produkten. Een heel groot deel komt van meer of minder commerciële in plaats van nieuwsfotografen. Van de overblijvende foto’s in het streekkatern zijn er vijf gemaakt door de dienstdoende verslaggever (“Dank voor het beantwoorden van mijn vragen. Wilt u nog even poseren voor een foto?”), met een niet bepaald vrolijk makend resultaat. Slechts twee Zaanse illustraties zijn geschoten door een professionele fotograaf.
Conclusie na dit minimedia-onderzoek. De NHD-krantenfoto’s zijn goedkoop. In alle opzichten.
Krommenie? Echnie.