We hebben een jubileum, mensen. Het is in 2013 namelijk op de kop af 75 jaar geleden dat de Zaandamse Artillerie-Inrichtingen mosterdgas ging beproeven. Het staatsbedrijf deed dat op verzoek van het Departement van Koloniën. Wellicht, dacht het departement, moest het gifgas worden ingezet tegen opstandelingen in Nederlands-Indië. In 1925 was weliswaar het Protocol van Genève in werking getreden, waarin een verbod op chemische wapens werd opgenomen, maar dat weerhield Nederland er dus niet van om dertien jaar later de mogelijkheden van mosterdgas te verkennen.
Om het nog verwarrender te maken: de nazi’s wilden niets met het goedje te maken hebben. De Duitsers hadden tijdens de Eerste Wereldoorlog te veel ervaring opgedaan met mosterdgas -Hitler raakte er nog door geblesseerd- en besloten na de inval in Nederland om het dodelijke wapen te vernietigen. Het AI-terrein werd ontdaan van tonnen mosterdgas. In 1943 is het (merendeels) vernietigd in de duinen bij Zandvoort.
Vijfenzeventig jaar nadat Nederland de mogelijke inzet van verboden gifgassen onderzocht voegde Syrië de daad bij het woord. Met enkele duizenden doden als resultaat. Dat is een meer dan wrange jubileumherdenking.
Meer weten over de Zaanse bijdrage aan chemische oorlogsvoering? Hier is een aardige samenvatting.
Volgens Zaans Museum hebben we nog een jubileum las ik via Facebook , een heel vreemd bericht! Mogen jullie raden wat wonder was!
Officiële Zaans-Museum
23 uur geleden
Het is vandaag 366 jaar en 6 dagen geleden dat het wonder van Zaandam plaatsvond