Pieter Pergerrits-Zaanse meesteroplichter

Vorige week ging bij veilinghuis Burgersdijk & Niermans een collectie van elf documenten over de ‘Pieter Pergerrits-zaak’ onder de hamer. Verwacht verkoopbedrag €200,-, uiteindelijke opbrengst €1500,-. Ruim zeven keer over de kop, dat lukte zelfs Francis Bacon niet.

“Pergerrits, nooit van gehoord”, zegt u wellicht. Had ik ook niet. En dat is toch jammer. Zaankanter Pieter Pergerrits aka Pieter de Lange ging namelijk de geschiedenis is als meesteroplichter. Pergerrits komt op 30 augustus 1707 in Oostzaan ter wereld als telg van een familie die al eeuwenlang in dat dorp woont. Zijn vader is onder meer handelaar in obligaties, een baan waar zoon Pieter ook wel voor voelt. Als twintiger begeeft hij zich op het oplichterspad; hij vervalst obligaties en notariële aktes. Het levert hem al snel zoveel geld op dat hij een mooi huis kan laten bouwen in Purmerend. Vervolgens wordt hij ook nog de eigenaar van een jeneverstokerij, een bierbrouwerij en een buitenplaats in de Beemster. Hij slaagt er in om in Purmerend schepen te worden –een soort wethouder-, maar zaait bij zijn collega’s zoveel haat dat hij uit de marktstad wordt verbannen. Bovendien wordt steeds duidelijker dat hij een immense sjoemelaar is.

Het gevaar op arrestatie en erger leidt tot een vlucht naar Denemarken. Zijn rijkdom maakt dat hij daar in 1749 een adellijke titel kan kopen. Hij verandert zijn naam in achtereenvolgens Pieter van Bergen en Pieter de Lange van Bergen. In 1757 overlijdt Pieter op zijn Deense landgoed Buderopholm. Pergerrit heeft op dat moment aangetoond dat misdaad soms wel degelijk loont.

Het criminele leven van deze Oostzaner heeft geleid tot diverse teksten. En tot een veilingkavel dat dus redelijk wat geld opbracht. Wie de koper is van bovengenoemde documenten is me onbekend, maar het lijkt er op dat ze de Zaanstreek niet hebben bereikt. Toch wel een beetje jammer.   

Pieter 

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *