Zaanstad en NS zijn dikke vrienden (not)

Hoe vaak zouden de Nederlandse Spoorwegen en de gemeente Zaanstad het al eens zijn geweest? En vervolgens weer oneens? 

Het begon zo’n beetje met de bouw van het gemeentehuis door wat toen nog NS Poort heette, als ik me goed herinner. Maand na maand werd aangekondigd dat het door de NS gebouwde Zaanse stadhuis nu toch echt af was. Of bijna. Of toch niet helemaal, omdat er weer eens constructie- en afwerkfouten waren ontdekt. Jaren na de afgesproken datum werd het gemeentehuis tenslotte toch opgeleverd. Het boetebeding van miljoenen euro’s waarop Zaanstad recht heeft vanwege de enorme tijdsoverschrijding is echter nog altijd niet betaald. En als het aan de Nederlandse Spoorwegen ligt zal dat ook nooit gebeuren. De gemeente spreekt inmiddels over ‘historische kosten’ en lijkt haar verlies te hebben genomen. (Over de vallende dakpannen en het lekkende Gemeentearchief heb ik het maar niet eens.)

De NS-poot die verantwoordelijk is voor het bouwdrama -tegenwoordig NS Stations geheten- heeft Zaanstad in een houdgreep. Zoals weer eens bleek toen er na lang, heel lang onderhandelen een contract getekend kon worden over de ontwikkeling van de overbouwing bij station Zaandam en het naastgelegen Figaro. Op maandag 30 september jongstleden kondigde de gemeente blij aan dat de ondertekening vier dagen later zou plaatsvinden. In de trouwzaal van het stadhuis, om het heuglijk feit nog eens te onderstrepen. “Wethouder Linnekamp stelt het zeer op prijs als hierbij zoveel mogelijk leden van de raad aanwezig kunnen zijn.”

Wethouder Linnekamp kreeg echter opnieuw te maken met de NS-trukendoos. Want op woensdag 2 oktober moest hij de raad laten weten dat de ondertekening geannuleerd werd. Een dag later werd de raad in beslotenheid geïnformeerd over de reden, maar er moest in ieder geval nog ‘een bestuurlijk overleg plaatsvinden’ tussen Zaanstad en de NS.

In het verleden kon je soms bijna letterlijk de stoom uit de oren van sommige wethouders zien spuiten wanneer iemand begon over de Nederlandse Spoorwegen. De NS gold inmiddels als zo’n beetje de meest onbetrouwbare zakenpartner in de regio. Robert Linnekamp moet dan ook een triomfantelijk gevoel hebben gehad toen hij afgelopen donderdag alsnog een handtekening mocht plaatsen onder de felbegeerde vaststellingsovereenkomst tussen de gemeente en de NS.

Om alle risico’s uit te sluiten volgde er dit keer overigens pas na het tekenen een persbericht. En de raadsleden werden dit keer ook niet uitgenodigd om acte de présence te geven. Toch opvallend.*

De volgende stap in het bouwproces bij station Zaandam is een ‘realisatieovereenkomst’. Op naar de volgende NS-blokkade, zou ik zeggen. Die komt er namelijk ongetwijfeld. Ik wens Robert en zijn opvolger veel sterkte.

*Nagekomen bericht (dank, Rita): de raadsleden bleken wel welkom bij de ondertekening. Vier partijen waren present.

Wethouder Robert Linnekamp en Paul Rutte (directeur Ontwikkeling NS Stations) kijken nog een keer de songtekst na (foto Dirk Brand).
“Wij zijn twee dikke vrienden, jij en ik. Wij blijven altijd bij elkaar, al worden we meer dan honderd jaar. Wij zijn twee vrienden tot de laatste snik.”