Een maand en vier dagen na de gemeenteraadsverkiezingen viel het besluit. De PvdA en D66 willen in Zaanstad niet verder onderhandelen met het linkse blok SP, GroenLinks en ROSA. Als het aan de PvdA had gelegen was er een progressieve coalitie geformeerd, maar D66 wenste dat onder geen beding. Het linkse trio kreeg afgelopen week een half uurtje om de door D66 en PvdA gesmede inhoudelijke punten te beoordelen. Dat was wellicht een tikje kort. Een door de SP, GroenLinks en ROSA samengestelde startnotitie, bedoeld om verder te praten, werd vandaag niet eens in ogenschouw genomen door D66 en de PvdA. (Niet zo jokken, Gemma). De laatsten kwamen met een slikken-of-stikkenvoorstel. Slechts één van de linkse partijen mocht aanschuiven in het nieuwe college en ze mochten zelf bepalen wie er een wethouder leverde.
De beoogde coalitie waar die ene progressieve wethouder een plekje kon krijgen bestaat, naast de twee gebiedende partijen, uit de VVD, het CDA en de ChristenUnie. Drie partijen waarvan er slechts eentje (één zetel) winst had geboekt op 19 maart. Tel daarbij op het kapitale verlies van VVD en PvdA en je kunt met recht spreken over een nederlagencoalitie.
Om het besluit nog onbegrijpelijker te maken: D66 mag de komende jaren het vuile werk gaan opknappen van het VVD-/PvdA-kabinet. Samen met de lokale VVD en PvdA. Terwijl in Den Haag D66 de huid duur verkoopt en het kabinet uiterst kritisch bejegent, gaat in Zaanstad D66 onmiddellijk op de rug liggen, ‘Nu vooruit!’ roepend. ‘Nu onderuit!’ had me in dit geval toepasselijker geleken.
De vijf partijen die beogen om te gaan samenwerken hebben overigens geen meerderheid. Ze missen daarvoor nog één zetel. Daarvoor kunnen ze terecht bij winnaar Democratisch Zaanstad (de lokale PVV-light), winnaar POV (die vier jaar lang tegen alle begrotingen stemde en daar nog trots op is ook), verliezer ZOG (die zegt niet te willen) en verliezer ZIP (de voormalige vrienden van Rita Verdonk). Heerlijke opties, stuk voor stuk. Er is ook nog de mogelijkheid om een minderheidscollege te formeren, dat elke keer opnieuw zal moeten vechten voor het eigen leven. En ook dat is geen aantrekkelijke optie.
Een deel van de wethouders is overigens al bekend: twee mannen met ervaring (Jeroen Olthof namens de PvdA en Dennis Straat namens de VVD) en nieuwkomer Dick Emmer (D66). De laatste ken ik al vele jaren en ik kan niet anders zeggen dat zijn partij in dit geval wèl een goede keus heeft gemaakt. Hij lijkt me een aanwinst voor het stadsbestuur. Helaas is er verder vooral sprake van een groot verlies en een totaal gebrek aan politieke verandering.
Ik wens de inwoners van Zaanstad sterkte.
Update (23.00 uur): volgens D66 komt ook de ZOG in het college. En dat terwijl mega-stemmenverliezer Leny Vissers (75% van haar kiezers liep weg) vorige maand nog zei plaats te nemen in de oppositie…
VVD66
Ach, Erik, wat een treurnis toch.
Vier lange jaren wrakhoutcoalitie, met de laatste resten christelijk Nederland en verwaaiend sop als laatste houvast.
En het had zo makkelijk anders kunnen zijn.
Mevrouw Faber, als ik u was zou ik gauw een leuke baan zoeken.
Mooi beeldspraak, Hans.
Mevrouw Faber mag binnenkort met pensioen. Ook leuk in deze politiek schrale tijden.