Samen met Pim Ligtvoet beheer ik de website Joods Monument Zaanstreek. Daarop zijn alle namen en veel achtergronden te vinden van de joodse Zaankanters die rond 1940 in deze regio leefden, alsmede de joodse onderduikers die gedurende de Tweede Wereldoorlog een schuilplaats vonden in de Zaanstreek. Hoeveel mensen hier onderdoken is niet precies bekend. Er werden destijds uiteraard geen lijsten van bijgehouden. Desondanks zijn inmiddels de sporen teruggevonden van ruim 435 onderduikers. Het betekent dat bijna één op de vijftig in Nederland ondergedoken joden voor langere of kortere tijd een schuilplaats vond in de Zaanstreek.
Af en toe komen onze nieuwe namen ter ore van mensen die hier tussen 1942 en 1945 verbleven, veelal verstopt op zolderkamers of in kelders. Vaak is die informatie onvolledig. Er zijn immers nog maar weinig ooggetuigen over en de bronnen blijven summier. Desondanks, soms is er een nieuwe naam.
Zo ook afgelopen week. Een dame vertelde over ene Jopie, een ongeveer acht jaar oud Amsterdams joods jongetje dat in 1943 enige maanden in het huis van haar zuster Francisca de Munck-Siffels verbleef. Die woonde in de Havenbuurt, in de Torneastraat 18. De donkerharige Jopie werd regelmatig geblondeerd, waardoor zijn komaf minder opviel. Aldus ‘vermomd’ bezocht hij in het najaar van 1943 de openbare Havenschool. Dat ging goed tot eind november 1943, toen het jongetje door omstandigheden weg moest uit Zaandam en ondergebracht werd in de hoofdstad, ergens nabij de Nieuwe Uilenburgerstraat.
Hoe het Jopie -ongetwijfeld een schuilnaam- vervolgens is vergaan; geen idee. Heeft hij de oorlog overleefd? Leeft hij wellicht nog? Het zijn knagende vragen. Dus mocht iemand weet hebben van dit joodse jongetje dan houd ik me aanbevolen. Reacties zijn welkom via info@schaapschrijft.nl of 075-6313819. En schroom ook niet om contact op te nemen indien er informatie beschikbaar is over andere joodse Zaankanters en idem onderduikers in deze regio.
