In april van dit jaar gaf ik op deze plek een overzicht van de op stapel staande boeken die als thema de Tweede Wereldoorlog in de Zaanstreek hadden. Inmiddels zijn ze allemaal uitgegeven. De regio biedt echter nog altijd inspiratie, want met het herdenkingsjaar 2015 in aantocht komt er een nieuw stapeltje oorlogsliteratuur aan. En daar blijft het niet bij. Zo zal de stichting Monumenten Spreken aanstaande voorjaar tientallen filmpjes over de Zaanse oorlogsmonumenten kunnen overdragen aan het Stedelijk 4 en 5 mei Comité Zaanstad. De Evangelische Omroep wil in haar tv-programma Geloof & ’n Hoop Liefde aandacht besteden aan het verhaal van de Zaandamse Geertje Pel-Groot en haar joodse onderduikster Marion Swaab. En de lente-editie van Zaans Erfgoed herbergt ook enkele oorlogshistories.
Op literair gebied is interessant hoe de binnen enkele maanden te verschijnen biografie van Zaandammer Marcus Bakker wordt ontvangen. Nooit op de knieën heet deze dikke pil van Leo Molenaar, en ik kan al verklappen dat het oorlogshoofdstuk aardig wat (interessante) pagina’s beslaat.
Een andere publicatie waarin de Zaanse oorlogsperiode aan bod komt is Doeko Bosschers Haast om te sterven. Het korte leven van verzetsman Fritz Conijn (zie de catalogus van Prometheus). Deze Alkmaarse hoofdpersoon had als leidinggevend verzetsman contact met onder meer Walraven van Hall en werd een indirect slachtoffer van de Zaandamse V-Frau Francisca de Munck-Siffels.
De Historische Vereniging Koog-Zaandijk presenteert in 2015 een uitgave met de titel De meest opmerkelijke gebeurtenissen tijdens de bezettingsjaren. Het zal herinneringen van Kogers en Zaandijkers over de periode 1940-1945 bevatten. Bijdragen kunnen tot eind februari worden gezonden naar johankruiver@gmail.com.
Vanaf 14 april 2015 is het boek Vergeet niet dat je arts bent verkrijgbaar, een tot boek omgewerkt proefschrift van Hannah van den Ende over de joodse artsen in de Tweede Wereldoorlog. Een van de daarin voorkomende personen is Bernard Eisendrath, dokter in de Zaandamse Botenmakersstraat.
Over de al eerder genoemde Geertje Pel en Marion Swaab verschijnt binnen enkele maanden eveneens een boek, getiteld Een gegeven leven. De omslagfoto en verhelderende tekst vindt u hieronder.
Het Bureau Discriminatiezaken Zaanstreek/Waterland presenteert op 14 januari 2015 een mini-boekje over de joodse Zaankanters tijdens de Tweede Wereldoorlog, getiteld Drie jaar, drie maanden, drie weken. Hierin komen zowel de Zaans-joodse inwoners als de joodse onderduikers in deze regio aan bod. Het zal gratis verkrijgbaar zijn, zolang de voorraad strekt.
Er staat tevens oorlogsfictie op stapel, van de Zaanse schrijvers Bettina Drion en Hans van den Pol. De engel en de adelaar heet hun samenwerkingsproduct, dat handelt over de liefde tussen een joodse vrouw en een Duitse soldaat.
Tot slot -wie of wat vergeet ik?-: zelf hoop ik in 2015 eveneens een boekje over de oorlog in de Zaanstreek af te hebben. Daarover later misschien meer.
