Bruine straten en schone handen

Even wat cijfers op een rij, in de Hiroshima-herdenkingsweek. Het is zeventig jaar geleden dat Wernher von Braun naar Amerika vloog, waar hem een glanzende carrière wachtte. Vijftig jaar geleden dat de gemeente Krommenie bedacht hoe mooi het zou zijn als deze voormalige SS-Sturmbannführer een straat naar zich vernoemd kreeg. En vijfentwintig jaar geleden dat, na een lange strijd en veel gesputter door het gemeentebestuur (op één na), de Krommenieër Von Braunstraat plaatsmaakte voor de Ruimtevaartlaan. Zaanstad was de laatste Nederlandse gemeente die deze Duitse rakettensmid in de ban deed. Von Braun was van nazi NASA geworden, en dat gold heel lang als een meer dan verzachtende omstandigheid.    

Er verschenen dit jaar twee boeken in vertaling waarin eens te meer de misdaden van nazigeleerde Von Braun worden geëtaleerd. Maar ook decennia terug was al bekend dat deze V2- en Apollo-bouwer bloed aan zijn handen had. Von Braun is terecht uit het zicht verdwenen. Zaanstad telt echter nog een handvol andere straten die verwijzen naar duistere types. Denk aan de prinsen Bernhard en Hendrik, aan Kruger en Coen. De straatnamencommissie bezit een lijst met de namen van tientallen verzetsstrijders die in aanmerking komen voor vernoeming. Wordt het geen tijd om het crapuul te ruilen tegen hen die wel iets goeds deden voor de mensheid?

GENERAL ERICH FELLGIEBEL, HEAD OF THE GERMAN ARMY INFORMATION SERVICES, CONGRATULATING MEMBERS OF THE PEENEMUNDE TEAM FOR THE  OCTOBER 1942 A4 FLIGHT. AT LEFT IS GENERAL ZANSSEN, THEN GENERAL DORNBERGER, AND BEHIND HIM, DR. VON BRAUJN. AT RIGHT ARE RUDOLF HERMANN AND REISIG.

Von Braun, in burger, tussen andere nazi’s

 

6 gedachten over “Bruine straten en schone handen”

  1. margrietvanengelen

    Een aantal jaren geleden bezocht ik het eiland Usedom, waar de plaats Peenemünde ligt en waar de V1 en V2 werden gebouwd. Ik vernam toen hoe Wernher von Braun in de 2e W.O. gebruik maakte van dwangarbeiders voor de ontwikkeling van de V1 en V2. Deze mensen moesten leven en werken onder erbarmelijke omstandigheden. Het is wel erg laat dat Zaanstad reageerde in het omzetten van de straat vernoemd naar hem. Het zou de straatnamencommissie van Zaanstad sieren als zij blijk geven van het realiseren dat het geven van een straatnaam een eredienst is en dat in deze tijd de daden van Kruger en Coen anders worden beoordeeld. Ik sta achter de voorstellen van Erik Schaap om de straatnamen te veranderen in namen van verzetsstrijders. Margriet van Engelen.

        1. Ik heb eerlijk gezegd geen idee of er nu al historici deel van uitmaken. Maar historisch besef lijkt me inderdaad wel een voorwaarde bij het goed kunnen vervullen van deze functie.

  2. Erik,
    Ik herinner me ook een stukje van je waarin je pleit voor het benoemen van iets naar Napoleon omdat die Zaandam bezocht. Dat trekt toeristen. Wat is nu het verschil tussen het wel benoemen van Napoleon en het schrappen van het noemen van de prinsen Bernard en Hendrik(Hendrik de Zeevaarder neem ik aan, net als in Amsterdam), Kruger en Coen.
    Vraag en discussie is natuurlijk of je vroeger gegeven namen en waarderingen later moet vervangen als je anders tegen zaken aan kijkt. Historisch besef op het ene moment kan anders uitpakken dan een besef bij opvolgers een groot aantal jaren later. Ik herinner me nog een discussie over het vernoemen van Willy en Nelson Mandela in een straatnaam Daar hingen we vlaggen op toen Mandela werd vrijgelaten. Gelukkig heet die straat nu Mandelastraat .
    Rienk Spiekstra

    1. Hallo Rienk,

      IK denk dat er wat ruis in je herinnering zit. Hier het betreffende stukje, waarin ik Napoleon toch echt een dictator noem: https://eriksgaap.wordpress.com/2015/07/17/een-eerbetoon-voor-hotze-c-joh-en-dirk-om-er-maar-een-paar-te-noemen/.
      Nelson was overigens bij mijn weten getrouwd met Winnie in plaats van met Willy en de Nelson en Winnie Mandelastraat bestaat officieel nog steeds in Zaanstad. De enige wijziging betreft het bordje, waarop nu alleen ‘Mandelastraat’ staat. Heb ik overigens ook al eens (kritisch) over geschreven: https://eriksgaap.wordpress.com/2011/08/14/mandelastraat/.
      En de in Zaanstad vernoemde Hendrik is bij mijn weten de man van koningin Wilhelmina (‘Zwijnen Heintje’), niet de zeevaarder.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *