Enkele weken geleden verscheen het eerste dagbladartikel over Dirk Hartog in wat een lange reeks zal worden. Als we de Aboriginals even vergeten, geldt zeevaarder Hartog als de ontdekker van de Australische westkust. Dat is in 2016 vierhonderd jaar geleden, vandaar de media-aandacht.
Een naar Australië verhuisde Zaankanter, Elly Spillekom, is druk met de herdenkingsvoorbereidingen. Maar er is nog een Zaans tintje. Volgens de gezaghebbende Encyclopedie van de Zaanstreek (1991) was ook Hartog een Zaankanter. Ondanks zijn immense ontdekking staat Hartogs (korte) lemma verscholen afgedrukt in het encyclopedie-supplement, op de allerlaatste pagina. Het is alsof de schrijvers zich schaamden voor hun late vondst van deze VOC-gezagvoerder.
Die schaamte lijkt terecht. Hun tekst is gebaseerd op een practical joke van De Zaanlander d.d. 31 maart 1930. Het dagblad publiceerde toen dat er dankzij Hartogs landerijen in onder meer Krommenie, Assendelft en Westzaan een erfenis van 30 miljoen gulden lag te wachten op zijn nabestaanden. Die konden zich de volgende dag melden in het Zaandamse gemeentehuis. Waar een bode hen vertelde dat het 1 april was.
De Zaanse encyclopedie gaat binnenkort waarschijnlijk online. Misschien is het een idee om één lemma te schrappen, over de Amsterdammer Hartog.
