Wie is de mysterieuze spoorkunstenaar?

Het zijn er tientallen, zo niet honderden. Een groot deel van de transformatorhuisjes langs het spoor in de Randstad is inmiddels versierd met zwart-witportretten. Maar wie is de maker van deze graffiti 2.0?

De afgelopen jaren verschenen er steeds meer (zelf?-)portretten langs de rails. Altijd een verwrongen hoofd, een enkele keer samengevoegd met een ander en toch soortgelijk gezicht. Rondom Amsterdam wemelt het ervan. Deze is bijvoorbeeld te vinden in de buurt van NS-station Sloterdijk.

Maar ook in de Zaanstreek zijn er enkele, zoals de twee hieronder die ik aantrof bij de spoorwegkruising over de Provincialeweg in Zaandam.

Aan de uitgelopen verf is te zien dat de kunstenaar -want zo mogen we hem of haar toch wel noemen- met sjablonen werkt. Het belangrijkste, de vormgeving van het portret, is voordien al gedaan in de studio. De rest bestaat uit haastwerk; met het sjabloon naar het verboden gebied dat het spoorterrein is en dan snel de spuitbus er overheen.

Het veelkoppige werk is met name te bewonderen in Noord-Holland en Utrecht. En altijd in de buurt van de rails.
Ik vroeg me af wie er achter dit voortgaande megaproject zit. Daarin blijk ik niet de enige of eerste te zijn. Al in september 2019 deed het Algemeen Dagblad een poging om de identiteit van de graffiteur te achterhalen. Tevergeefs. Verder dan dat die waarschijnlijk in Amersfoort huisde, kwam de krant niet. “Hij maakte inmiddels meer dan 25 portretten”, schreef de AD-verslaggever. Twee jaar later heeft hij (of toch zij?) overigens een veelvoud van dat aantal geproduceerd.

De maker is bij mijn weten nog steeds onbekend. En dat is voor hem/haar maar goed ook. Zodra Prorail de identiteit van de kunstenaar achterhaalt, kan die een torenhoge boete tegemoet zien. De kosten bedragen volgens het AD €140,- per tekening. Dat kan dus aardig oplopen.

Over het algemeen ben ik niet zo van de graffiti in of op het openbaar vervoer. Het komt meestal niet verder dan wat tags en krabbels. De kwaliteit staat meestal in geen verhouding tot het genomen risico. Maar voor deze NN maak ik een uitzondering. Ik hoop daarom dat hij/zij nog lang uit handen van de spoorwegpolitie kan blijven.

(PS. Wie ook foto’s heeft gemaakt van de schilderingen van deze anonieme kunstenaar; ik plaats ze hier graag. Mail ze daartoe naar info@schaapschrijft.nl en ze krijgen hier een plek, met vermelding van de fotograaf.)

Update: Hier twee foto’s van eenzelfde tekening, geleverd door respectievelijk Aimée Tambach en Willem Croese. Dit werk is te vinden achter het Zaans Medisch Centrum, nabij het Veldpark. Willem schreef ook al over het anonieme fenomeen, in juli 2020. Hier is zijn tekst te lezen.

En hier nog een foto, in Amersfoort gemaakt door Patrick Gluur.

Het lijkt er overigens op dat de anonieme kunstenaar een Instagram-account heeft, genaamd Sick Society (dank, Frank de Haan).