In mijn boek Averechts, over het leven van de radicaal-rechtse politicus, Veronica-oprichter en spion Max Lewin, komt ook even Sietse Bosgra voorbij. Bosgra, op 8 januari 2023 overleden, was een onvermoeibare strijder tegen de apartheid in Zuidelijk-Afrika. Ter nagedachtenis aan deze oprichter van onder meer het Angola Comité en het Komitee Zuidelijk Afrika een fragment uit Averechts.
Ietwat chargerend, maar desondanks erg herkenbaar, portretteerde de Volkskrant Max Lewin toen hij weer eens werd genoemd als betrokkene bij de stichting van de zoveelste behoudende organisatie. ‘Hij is een kleine, ietwat gezette man, met snelle vriendelijke oogjes, altijd een montere opmerking klaar, nooit fel in het debat, integendeel steeds pogend zijn principieel ongenuanceerd gehouden argumenten in een ironische formulering te steken, hetgeen helaas altijd mislukt. Hij is dol op vergaderingen van linkse groeperingen, stelt zich altijd onmiddellijk bij een microfoon op en brengt, als hij eenmaal het woord heeft, zowel de zaal als de forumleiders tot witte woede. Dat vindt hij heel mooi en het is in feite de reden, waarom hij daar staat.’
Den Uyl
Max’ maatschappijkritiek beperkte zich inderdaad niet tot de kolommen van zijn magazine, hij bleef ook gewoontegetrouw op de solotour gaan. Met zijn boekje 10 tegen rood had hij al bewezen dat het zonder medestanders net zo goed mogelijk was om andersdenkenden te prikkelen. En ook buiten zijn blad De Vrije Pers om wilde hij zijn boodschap tegen de almaar verdergaande degeneratie van Nederland blijven verkondigen. Als een rechtse Provo trok hij langs de zalen om nieuwe veenbrandjes te stichten. Hij posteerde zich met een zelfgefabriceerde parodie op moderne schilderkunst langs het Amsterdamse Leidsebosje, uit protest tegen de daar gehouden vrijmarkt. Die vormde volgens hem oneerlijke concurrentie met de ambulante handel. Hij deed een – door de kranten als verkiezingsstunt afgedaan – bod op het te koop staande Limburgs Dagblad. Een week na te hebben gelezen dat minister-president Den Uyl aarzelde of hij de vlag zou uithangen voor de jubilerende vorstin toog Max met de Nederlandse driekleur naar diens woning. Tot het planten van een vlaggenmast in de premierstuin kwam het overigens niet. Liesbeth den Uyl verwijderde de ongenode monarchist persoonlijk van het erf.
Zuidelijk Afrika
Max voerde ook onvermoeibaar actie voor de regimes van Zuidelijk Afrika. Hij trok er volop de aandacht mee. In een tijd dat steeds meer organisaties en politici stelling namen tegen de blanke heersers van Angola, Rhodesië en Zuid-Afrika betuigde Max hen in en buiten De Vrije Pers zijn steun. Toen het Angolacomité succesvol actie voerde om koffie van die Portugese kolonie te weren uit de Nederlandse supermarkten begon Max doodleuk zelf met de verkoop van Angolese koffie. Vol trots presenteerde hij tijdens een goedbezochte persconferentie zijn Veepee-koffie, een merknaam die verwees naar zijn blad.
Onbekend is of er kopers waren van deze koffie (die overigens alleen verkrijgbaar was via Max’ huisadres), maar in de loop van startjaar 1972 verdween VeePee alweer stilletjes uit beeld. Het punt was toen al gemaakt: koffie uit Angola moest vrijelijk verkocht kunnen worden. Bovendien werd het Angolacomité in het verdachtenbankje geplaatst. Max deed aangifte gedaan tegen de actievoerders, omdat die met hun tegencampagne grootwinkelbedrijven zouden intimideren. Hij wist er opnieuw de periode 1940-’45 bij te slepen. ‘Bosgra van het Angolacomité kan je vergelijken met bepaalde Duitse figuren in de oorlog, die zelf geen misdaad begingen, maar er opdracht toe gaven, de zogenaamde schrijftafelmoordenaars’, zei hij over de aanvoerder van het comité. Zijn beschuldigingen leidden tot een politieonderzoek naar de anti-apartheidsgroep, dat overigens niets verwijtbaars opleverde.
Waardeer dit artikel
De content op deze website is in en uit principe gratis, maar het maken ervan kost wel geld. Vond je het de moeite waard? Laat het blijken met een kleine bijdrage en help bij het mogelijk maken van onafhankelijke artikelen.