Een week of wat geleden nam ik op verzoek van de NTR plaats voor de camera om iets te vertellen over de activiteiten van de Nederlandse inlichtingendienst tegen de Zaanse afdeling van de CPN. Het resultaat is eind april of in mei te zien op tv, via een nog titelloos programma over Nederland in de jaren vijftig. Over die oude communistenjagers bestaan veel anekdotes, maar het verhaal dat ik deze week tegenkwam in het opinieblad Argus kende ik nog niet. Aan het woord komt de voormalige BVD’er Jan van den Ende.
Ik citeer: “Ik werd eind jaren veertig naar een openbare CPN-bijeenkomst in de Zaanstreek gestuurd om achter de identiteit te komen van de spreker, die met de schuilnaam Jansen was aangekondigd. Ik ga naar die vergadering en volg daarna die Jansen naar Amsterdam. Hij ging niet naar huis, maar naar het partijbureau Felix Meritis. Daar bleef hij tot ’s nachts één uur. En ik maar posten. De man verliet het pand, liep een heel eind en ging een woning binnen in een buitenwijk. Ik wacht tot het licht bij hem uit is, ga naar die deur toe om op het naambordje te kijken. En zie: daar stond Jansen op. Die man heette echt Jansen! Wat wisten we nou van communisten? Zo’n dienst heeft gewoon niks als die begint. En dan bedoel ik ook niks.”
Miljoenen gingen er jaarlijks op aan deze gleufhoedenbrigade. Jan van den Ende wist het al. De Binnenlandse Veiligheidsdienst had inderdaad niks. Niet aan het begin overigens, zoals hij dacht, maar aan het eind.
Op 23 mei meer, bij de NTR om 20.25 uur op NPO 2.